Στις αρχές της δεκατίας του 2000, με την βοήθεια των φίλων μου Σέρβων προπονητών, κατόρθωνα πάντα να φτάνουν στα χέρια μου τα περιοδικά του συνδέσμου προπονητών μπάσκετ Σερβίας. Σε ένα απο αυτά, ο Σέρβος Ranko Zeravica, ένας θρύλος του Ευρωπαικού μπάσκετ και FIBA hall of famer, δυσαρεστημένος απο τα άσχημα αποτελέσματα αλλά και την εικόνα του Σερβικού μπάσκετ, προέβλεπε μια μεγάλη πτώση (η οποία όντως ήρθε) και μέσα από ένα πολυσέλιδο μοναδικό άρθρο του, δίνει τις παρατηρήσεις του αλλά και τις συμβουλές του για την ανάκαμψη του του Σερβικού μπάσκετ. Νομίζω πως οι ιδέες που αναφέρει είναι διαχρονικές και το κείμενο που ακολουθεί θα πρέπει να θεωρείται σαν ένα από τα ευαγγέλια των προπονητών. Απολαύστε το:
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟ ΜΟΝΤΕΡΝΟ ΜΠΑΣΚΕΤΜΠΟΛ.
Αγαπητοί συνάδελφοι. Από καρδιάς σας χαιρετώ. Εμείς είμαστε μια πολύ μικρή χώρα κι αν δεν δουλέψουμε υπολογίζοντας σε κάποια πράγματα, αυτό που θα γίνει είναι να χάσουμε ότι έχουμε μέχρι τώρα χτίσει και αυτός είναι ο λόγος που απευθύνομαι σε σας τους προπονητές, διότι μόνο εσείς μπορείτε σε αυτήν τη δύσκολη στιγμή για το μπάσκετ να το βγάλετε από την κρίση, αλλάζοντας τη σχέση σας απέναντι στην προπόνηση, την φιλοσοφία σας κι αφήνοντας αυτό που ήταν τη δεκαετία του '90 να ξεχαστεί και να ξεκινήσετε με ένα καινούριο βλέμμα στις απαιτήσεις του μοντέρνου μπάσκετ. Ξεκινώντας πρέπει να σας πω ότι είμαι φανατικός οπαδός της ατομικής τεχνικής και της ατομικής ικανότητα;-αξίας του παίχτη και πάντα θεωρώ αυτό το κομμάτι ως το πιο σημαντικό, διότι είναι μακράν μπροστά από οποιονδήποτε άλλο σημείο που επηρεάζει το παιχνίδι. Στην ατομική αξία βασίζεται η τακτική και όλες οι άλλες σκέψεις του προπονητή. Βέβαια το μπάσκετ είναι ομαδικό άθλημα, και κάποιος μπορεί να αναρωτηθεί γιατί αναφέρομαι στην ατομική αξία. Το μπάσκετ όντως είναι άθλημα το οποίο το αποτελούν πέντε παίχτες, σαφώς και τα αποτελέσματα εξαρτώνται από την μεταξύ τους συνεργασία, όμως δεν υπάρχει άλλο σπορ στο οποίο η ατομική αξία να είναι τόσο σημαντική όσο στο μπάσκετ. Είναι τόσο εμφανής η ατομική αξία ώστε αυτός ο οποίος πρώτη φορά έρχεται σε ένα παιχνίδι μπάσκετ φτάνει αμέσως στο συμπέρασμα ότι όλα εξαρτώνται από την ατομική αξία του παίκτη, και αυτό που φαίνεται ακόμα και από την τελευταία σειρά στις κερκίδες. Η ατομική αξία του παίκτη είναι πιο σημαντική στα περισσότερα παιχνίδια στα οποία ο παίχτης αποφασίζει την νίκη ή την ήττα. Οι παίχτες σήμερα όλο και περισσότερο αποφασίζουν και γι αυτό αναζητούνται παίκτες οι οποίοι μπορούν να φέρουν το αποτέλεσμα. Ζητούνται παίκτες οι οποίοι έχουν τέτοιες ατομικές αξίες οι οποίες εγγυώνται μεγάλο αριθμό πόντων, εγγυώνται με τον πιο απλό τρόπο το δρόμο για τη νίκη. Αυτοί οι παίχτες στο μοντέρνο μπάσκετ όλο και περισσότερο ανακαλύπτονται με δυσκολία. Δεν ξέρω πόσοι παρακολουθείτε Ν.Β.Α. αλλά βλέποντας το θα μπορούσατε να πιστοποιήσετε ότι η ατομική ικανότητα είναι μπροστά από όλες τις άλλες αξίες/ Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα της χώρας μας τα οποία είναι πραγματικά παγκόσμιο φαινόμενο, για μια μεγάλη χρονική διάρκεια και για αρκετά χρόνια εξαρτιόντουσαν κυρίως από την υψηλή ατομική αξία των παιχτών. Δεν υπάρχει λόγος να απαριθμήσω όλα αυτά τα αστέρια, αυτοί έφεραν το μπάσκετ της χώρας μας σε πολύ μεγάλο επίπεδο και κυρίως σαν άνθρωποι απέκτησαν μεγάλη παγκόσμια αναγνώριση. Θέλω να υπογραμμίσω στο τι ήταν αυτό που έφερε αυτά τα αστέρια στο υψηλότερο παγκόσμιο επίπεδο, κι αυτό διότι εμείς πρέπει από εκει να ξεκινήσουμε με τη δουλειά μας στους νέους για να ξαναφτιάξουμε τέτοιους παίκτες. Πρώτα απ' όλα μπορώ να πω ότι έγινε πάρα πολύ καλή δουλειά στην εκλογή - επιλογή παιχτών. Είμαι μάρτυρας σε αυτό διότι σε πολλές χώρες έδωσα σεμινάρια, σε 23 χώρες στην Ευρώπη μόνο, και σας λέω υπεύθυνα ότι καμία χώρα δεν είχε τόσο τέλεια μέθοδο επιλογής παικτών όπως είχαμε εμείς. Όσον αφορά λοιπόν την επιλογή των παιχτών πετύχαμε το μάξιμουμ, το καλύτερο, χρησιμοποιήσαμε μέχρι και αντικοινωνικά μέσα ίσως. Πολύ καλά γνωρίζετε την παλιά προπαγάνδα μας ότι στο μπάσκετ δεν μπορεί να συμμετέχει ο καθένας. Είμαστε φτωχή χώρα και γι αυτό έπρεπε να συγκεντρωθούμε μόνο στους εκλεκτούς, να μην μοιράσουμε δυνάμεις και ενέργεια σε αυτούς που δεν είχαν μέλλον ούτε φυσικά προσόντα για να γίνουν καλοί μπασκετμπολίστες. Αυτό δεν ήταν και πολύ καλό, σίγουρα κάποιοι μπορούν να μας ασκήσουν κριτική. Οι πόρτες πρέπει να είναι ανοιχτές για τον καθένα, τώρα όλο και περισσότερος κόσμος ασχολείται με το μπάσκετ. Υπάρχουν αρκετές ακαδημίες και σχολές μπάσκετ διότι το ενδιαφέρον είναι πάρα πολύ μεγάλο, εμείς αυτό το ενδιαφέρον δεν μπορούμε να το σταματήσουμε αλλά πάλι με τις καλές επιλογές παιχτών μπορούμε να ασχολούμαστε όπως και παλαιότερα. Φέραμε ότι ήταν καλύτερο από επιστήμονες οι οποίοι σε κάτι μπορούσαν να μας βοηθήσουν : γιατροί, ειδικοί αθλίατροι, καθηγητές φυσικής αγωγής, απολύτως όλοι όσοι ασχολούνται με την ανάπτυξη των παιδιών και μπορούσαν πάνω σε αυτά τα πράγματα κάτι να μας πουν. Από αυτούς βγήκαν αρκετά συμπεράσματα πάνω στην επιλογή των παιχτών και γι αυτό οι παίκτες μας σε όλα τα διεθνή παιχνίδια φαινόντουσαν πιο ταλαντούχοι. Έλεγαν ότι είμαστε η χώρα με πολύ ταλέντο, όχι δεν είμαστε χώρα με πολύ ταλέντο απλά επιλέγαμε τους πιο ταλαντούχους. Χρειάστηκε πολλή προσπάθεια και σκέψη για να συνειδητοποιήσω ότι δεν είμαστε γεννημένοι για το μπάσκετ όπως λέμε. Όχι, δεν είναι έτσι, δεν ξεχωρίζουμε, παντού υπάρχουν δίμετροι, ούτε είμαστε τόσο ψηλοί, υπάρχουν χώρες οι οποίες έχουν υψηλότερο μέσο όρο ύψους από εμάς. Δεν έχουμε και κάποιους τρομερές βάσεις στην φυσική αγωγή των παιδιών στα σχολεία, άλλες χώρες έχουν πολλά περισσότερα να επιδείξουν στον σχολικό αθλητισμό, αλλά με την πολύ καλή επιλογή φτάσαμε σε παγκόσμιο επίπεδο με τους πιο ταλαντούχους παίχτες τους οποίους εμείς επιλέξαμε. Εμείς είμαστε η μοναδική χώρα στην οποία κυκλοφόρησε βιβλίο για την επιλογή των παιχτών. Ο καθηγητής Ατσα Νίκολιτς κι ο ντόκτορ Παρανοσιτς έγραψε ένα βιβλίο για την επιλογή, και μόνο η έκδοση τέτοιου βιβλίου δείχνει ότι αυτό το θέμα το προσέξαμε ιδιαιτέρως και γι αυτό και είναι φυσιολογικά αυτά τα αποτελέσματα.
Πάνω σε αυτά τα αποτελέσματα κι έχοντας υπ όψιν τις σημερινές απαιτήσεις στο μοντέρνο μπάσκετ πρέπει να κάνουμε επιλογή παικτών μέσα από ένα μεγάλο αριθμό αυτών που ασχολούνται με το μπάσκετ και κυρίως από νέους παίκτες και έπειτα με το πιο κατάλληλο τρόπο να τους πλάσουμε. Τα αστέρια μας και οι καλύτεροί μας παίκτες δημιούργησαν έναν ξεχωριστό αγωνιστικό χαρακτήρα, κατά τον οποίον στην πιο δύσκολη στιγμή γνώριζαν πως να κερδίσουν το παιχνίδι. Ήξεραν πως να παίξουν καλύτερα στα πιο δύσκολα παιχνίδια. Αυτός ο αγωνιστικός χαρακτήρας πρέπει σήμερα να είναι ακόμα περισσότερο παρόν και δεν πρέπει να ξεχαστεί. Σήμερα ζητείται ο κάθε παίκτης στην ομάδα του να παρουσιάζει τέτοιο αγωνιστικό χαρακτήρα και να εξωτερικεύει τη θέλησή του για τη νίκη με το πιο κατάλληλο και μαχητικό τρόπο. Σε αυτόν τον αγωνιστικό χαρακτήρα πρέπει να δώσουμε μεγάλη σημασία και αν δεν βρίσκεται σε μεγάλο επίπεδο υπάρχουν αρκετά μέσα με τα οποία μπορούμε να τον αναπτύξουμε, υπάρχουν ασκήσεις, υπάρχουν λόγια, υπάρχει τρόπος εκπαίδευσης αυτών των παικτών να τους αναπτύξουμε αυτόν τον χαρακτήρα, εάν θέλουμε να κερδίζουμε αγώνες υψηλού επιπέδου. Οι αθλητές στους οποίους αναφερόμουν οι οποίοι έφεραν αυτά τα αποτελέσματα στην χώρα μας ήτανε σε πάρα πολύ μεγάλο επίπεδο αθλητικά εκπαιδευμένοι. Αυτό είναι ένα σημείο στο οποίο πρέπει να δώσετε μεγάλη σημασία. Εσείς είστε σε μια θέση στην οποία είστε δάσκαλοι κι αυτό δεν πρέπει να το ξεχάσετε ούτε ένα δευτερόλεπτο, σε καμία άσκηση, σε κανένα σημείο της προπόνησης. Η αθλητική εκπαίδευση πρέπει να είναι δεδομένη. Αυτή η αθλητική εκπαίδευση σήμερα είναι απαραίτητοι. Υπάρχουν χώρες όπου η εκπαίδευση είναι σε πρώτο πλάνο και η επιμόρφωση στο δεύτερο. Σε μας είναι το ανάποδο. Τα παιδιά μας είναι πολύ καλά μορφωμένα αλλά στην εκπαίδευση δεν παρατηρείται μεγάλη προσοχή. Ίσως αυτό είναι ένα μείον το αθλητικού προγράμματος στα σχολεία γιατί μέσα τον αθλητικό πρόγραμμα πολύ πιο εύκολα μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τους νεαρούς. Ο ανεκπαίδευτος παίκτης πολύ πιο εύκολα θα κάνει χαζά λάθη, θα χαθεί εξαιτίας του ένας αγώνας, ενώ ο καλά εκπαιδευμένος παίκτης λιγότερο θα σας ενοχλεί στη δουλειά σας με χαζά λάθη. Θα πω για ακόμα μια φορά, ότι η υψηλή ατομική τεχνική στους παίκτες μας, στους παίκτες τους οποίους αναφέρθηκα, είχε φτάσει μέχρι την τελειότητα στις πάσες και στις προσποιήσεις, ειδικά οι προσποιήσεις και το σουτ ήταν σε πολύ υψηλό σημείο ψηλότερο απ οποιοδήποτε μέσο όρο παιχτών στον κόσμο. Επίσης, μπορώ να σας εγγυηθώ ότι σήμερα είμαστε πάρα πολύ αδύναμοι σε αυτά τα σημεία, δεν δώσαμε την απαραίτητη προσοχή και μου κάνει ιδιαίτερη έκπληξη το ότι είμαστε τόσο κακοί. Οι νέοι παίκτες μας, στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα εφήβων, στο οποίο ήμουν παρών, ήταν αρκετά πίσω σε σχέση με τις απαιτήσεις της ατομικής τεχνικής στο σύγχρονο μπάσκετ. Ιδιαίτερα ήταν πολύ αδύναμοι στην πάσα και στην προσποίηση. Δεν υπήρχαν καν προσποιήσεις, οι προσποιήσεις είναι πάρα πολύ σημαντικές, αλλά και το σουτ ήταν τόσο προβληματικό οι μέσοι όροι των εύστοχων σουτ αντί να ανεβαίνουν πέφτουν. Κοίταζα στην τηλεόραση το παιχνίδι ανάμεσα στην Ολύμπια και στην Τσιμπόνα, και δεν μπορώ να θυμηθώ ποίος είχε πάνω από πενήντα τοις εκατό ποσοστό ευστοχίας στα σουτ. Όταν στα σουτ δύο πόντων μια ομάδα δεν μπορεί να έχει ποσοστό πενήντα τοις εκατό τότε τι μπορούμε να περιμένουμε; Ακόμα και στα τρίποντα είχαν καλύτερο ποσοστό από το ποσοστό των σουτ κάτω από το καλάθι κάτι το οποίο είναι απαράδεκτο. Μειονέκτημα επίσης είναι ότι τα παιδιά χάνουν τα σουτ η τα lay up κάτω από το καλάθι μόνοι τους, δεν βρίσκονται μεταξύ τους, δεν έχουν ρεπερτόριο, δεν σουτάρουν καλά, είναι ολοφάνερο ότι για τα σουτ δεν αφιερώνουν μεγάλο χρόνο. Αλλά αν ακόμα καθίστε να μετρήσετε τις ελεύθερες βολές τότε θα χάσετε τα μαλλιά σας και θα αναρωτιέστε πως είναι δυνατόν ένας παίκτης μετά από δέκα δεκαπέντε χρόνια στα γήπεδα να χάνει ελεύθερες βολές, πως είναι δυνατόν; Αδιανόητο αλλά υπάρχει εξήγηση. Πρώτα απ όλα δεν προπονείται σωστά. Αν χάνει ελεύθερη βολή, τότε πρέπει να έρθει την άλλη μέρα να κάνει χίλια σουτ και να βάλει λίγα λιγότερα από χίλια σουτ. Κάποτε παίκτης δεν μπορούσε να βγει στο δρόμο και να κυκλοφορήσει μετά από άστοχη ελεύθερη βολή, τουλάχιστον έτσι ήταν παλιά, διότι ήταν ντροπή. Σήμερα έχει καταντήσει μια κακή συνήθεια προερχόμενοι από το ΝΒΑ όπου οι παίχτες χάνουν τα σουτ, δεν τους νοιάζει ιδιαίτερα, δεν εκτελούν με την κατάλληλη τεχνική. Δεν προπονούνται αρκετά, ίσως οι προπονητές δεν το θεωρούν σημαντικό πράγμα αλλά πιστεύω ότι όλοι μας είμαστε αυτόπτες μάρτυρες πως οι ελεύθερες βολές είναι λόγος χαμένων παιχνιδιών. Τους παλιούς μας παίχτες τους χαρακτήριζε η μεγάλη εξυπνάδα στο παιχνίδι τους, η αντίληψη, η ταχύτητα σκέψης, η αντίδραση. Σήμερα είστε όλοι αυτόπτες μάρτυρες στο ότι ο δρόμος για την νίκη περνάει μέσα από το σταμάτημα της ελευθερίας του παίχτη. Το να κόψεις την ελευθερία στον παίχτη στο μπάσκετ είναι κακό, να τον βάζεις στις απαιτήσεις του προπονητή με την έννοια να παίζει μόνο αυτό που θέλει ο προπονητής επαναλαμβάνω είναι κακό. Κακό απέναντι στο ταλέντο του παίχτη, απέναντι στις ικανότητές του και εγώ αυτό δεν το δέχομαι και ποτέ δεν θα το δεχτώ. Η αλήθεια όμως είναι ότι και εμένα ένας παίχτης μου έβαλε μυαλό, γιατί κι εγώ ήμουν υπό λάθος σκέψη. Ήταν ένας παίκτης της πρώτης πεντάδας στην Πανεπιστημιάδα του L.A., είχε τις περισσότερες ασίστ στην Ολυμπιάδα παίζοντας μαζί με τον Τζόρνταν, είχε πενταετές συμβόλαιο με τους Νιου Τζέρσι. ξεκίνησε και τελείωσε την Ευρωπαϊκή του καριέρα σε μένα, στην Καζέρτα. Εκεί προσπάθησα και εγώ να βάλω κάποια όρια, και τότε αυτός μου έκανε μια ερώτηση όλο νόημα : «κόουτς τι μπορεί τελικά ένας καλός παίχτης εδώ να κάνει;» Η κατάσταση συνέχεια αλλάζει στο μπάσκετ, στο γήπεδο. Και ο παίχτης πρέπει συνέχεια να προσαρμόζεται στην κατάσταση, να αντιδρά την σωστή στιγμή και ακόμα καλύτερα να προβλέπει την κατάσταση κάτι που δεν γίνεται τώρα, όπου δεν δουλεύουν oi έφηβοι, διότι ο προπονητής νομίζει ότι αυτός μπορεί όλα να τα προβλέψει κάτι το οποίο δεν είναι αλήθεια. Έχουν επιτευχθεί μεγάλες επιτυχίες και όλοι πιστεύουν ότι οι κύριοι υπεύθυνοι είναι οι προπονητές μας για αυτές τις επιτυχίες και εγώ δεν διαφωνώ. Αλλά λανθασμένα πιστεύουν ότι εκεί τελειώνουν όλα. Οι επιτυχίες μπορούν να έρθουν όχι μόνο μέσω του προπονητή. Λαμπρό παράδειγμα είναι οι προπονητές νεαρών ηλικιών οι οποίοι δεν έχουν πινακάκι μπροστά τους. Δεν είναι απαραίτητο κάποιος να σχεδιάζει στο πινακάκι διότι αυτό σημαίνει ότι οι παίκτες είναι χαζοί και δεν ξέρουν τίποτα από την φιλοσοφία σας και πρέπει να του το σχεδιάσετε για να καταλάβει αυτό που θέλετε να το πείτε. Οι παίχτες πρέπει κάθε σας λέξη να την καταλαβαίνουν με λόγια, πολύ σπάνια θα έρθει η στιγμή που θα σχεδιάσετε κάποια κίνηση κάποια έκπληξη. Αν εσείς δεν είστε σε θέση με λόγια να εξηγήσετε αυτό που θέλατε τότε πλέον δε μένει τίποτα άλλο από το να το σχεδιάσετε. Όλα αυτά είναι εντάξει, αυτό όμως που δεν είναι εντάξει είναι το εξής : Ενώ στις περισσότερες χώρες έχουν αλλάξει πολλά πράγματα, στη δικιά μας ακόμα οι προπονητές των νέων παιχτών χρησιμοποιούν το πινακάκι, ακόμα σχεδιάζουν κάποιες περίεργες και απαιτητικές κινήσεις, κι όταν κάποιος παίρνει πρωτοβουλία, κάνει κάποια δικιά του κίνηση, κάποια νέα ιδέα, τότε τον τιμωρούμε τον χτυπάμε στο κεφάλι και με αυτό τον τρόπο έχουμε χάσει περισσότερα απ όσα φανταζόμαστε, αρκετοί παίχτες δεν τα κατάφεραν να γίνουν μεγάλοι παίχτες διότι πολύ απλά ο προπονητής δεν τους άφησε, για να μην πω τους το απαγόρεψε. Έτσι πλέον δεν έχουμε κάποιον αξιοπρόσεχτο παιχτη στο εφηβικό πρωτάθλημα, ούτε στα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα μέχρι είκοσι χρόνων, δεν έχουμε κάποιο αστέρι όπως κάποτε. Ιδιαίτερα αυτός ο τρόπος δουλειάς κατέστρεψε το παιχνίδι των point guards. Το κατέστρεψε εντελώς έφτασε σε ένα σημείο όπου στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα εφήβων στη Σαραγόσα, κάναμε αρκετά λάθος πάσες. Ο παίχτης μας ήθελε να τροφοδοτήσει τον high post που έβγαινε προς τα έξω και οι αμυντικοί γνώριζαν το σύστημά μας και έκλεψαν την μπάλα αρκετές φορές. Ήμασταν η ομάδα η οποία είχε τις περισσότερες λάθος περιφερειακές πάσες. Αυτό το αποδεικνύει και η στατιστική αλλά ο οποιοσδήποτε μπορούσε να το αντιληφθεί. Ήμασταν ομάδα όπου μόνο ένας παίκτης από τους δώδεκα μπορούσε να τροφοδοτήσει τον ψηλό. Ομάδα η οποία έιχε τόσο ταλέντο στους ψηλούς, αλλά δεν ήξερε να κυκλοφορήσει την μπάλα. Δεν υπήρχε ένας παίχτης να ξέρει να τους δώσει την μπάλα ειδικά στον Aleksandrov. Βέβαια είχε μέσο όρο γύρω στούς 16 πόντους, το οποίο όμως είναι πολύ μικρότερο από αυτό που μπορεί, αλλά χωρίς ασίστ και χωρίς δημιουργία. Αν και ήταν γνωστό ότι μπορεί να παίξει ένας εναντίον ενός πολύ καλά, είναι αρκετά ψηλός, δεν μπορούσε να πάρει την μπάλα σε θέσεις που ήταν κοντά στο καλάθι, γιατί δεν υπήρχε κάποιος να του τη δώσει, μόνο ένας παίκτης μπορούσε να του τη δώσει κι αυτός δεν έπαιζε πολύ. Οι υπόλοιποι ούτε καν το σκεφτόντουσαν. Ή δεν μπορούσαν ή δεν τον έβλεπαν ή δεν θέλανε, ή ο προπονητής τους δεν τους το έλεγε αν κι εγώ άκουσα να τους το λέει, και μάλιστα τους το φώναζε δυνατά, πάντως οι πάσες δεν έφταναν στον σέντερ. Πρέπει να υπογραμμίσω ότι οι προπονητές οι οποίοι ήταν στις εθνικές ομάδες, πρώτος το λέω ότι έκαναν το καλύτερο δυνατόν. Δεν πρόσεξα να έκαναν κάτι λάθος ούτε ο ένας ούτε ο άλλος, Αντίθετα τους άκουσα πάρα πολύ καλά να μιλάνε σωστά, αλλά ήταν ολοφάνερο ότι το φταίξιμο είναι αλλού και έχει γίνει εδώ και πολλά χρόνια, ίσως από το ξεκίνημα στην ηλικία των δέκα έντεκα χρόνων γιατί κυρίως σε αυτή την ηλικία γίνονται τα περισσότερα λάθη από προπονητές στους νέους παίχτες. Νομίζω ότι ήταν απαραίτητο να σας πω αυτά τα πράγματα για να σας πείσω ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι. Γιατί έχει φτάσει η κατάσταση μέχρι εδώ θα σας πω άλλη μια φορά : πρώτα απ όλα λόγω της μόδας. Πολλοί από τους νέους προπονητές δέχονται ότι είναι μόδα και αυτό δεν είναι καλό. Είναι ξεκάθαρα εναντίον αυτού που συνέχεια πολεμάμε όταν φτιάχναμε προπονητές, όταν τους λέγαμε να μην αντιγράφουν. Ο προπονητής δεν μπορεί να αντιγράφει, ο προπονητής είναι δημιουργός. Αυτός πρέπει να σκέφτεται, να προετοιμάζεται, να δημιουργεί αυτό που είναι μέσα του, στην ομάδα του, βασισμένο στις ικανότητες του κάθε αθλητή. Και οι ικανότητές του κάθε αθλητή είναι διαφορετικές. Αυτό που σε έναν παίχτη δίνει καλό αποτέλεσμα, σε άλλον σταματάει την πρόοδο του. Και ο προπονητής πρέπει να προσαρμόζεται στον κάθε παίκτη, να δημιουργεί και να προγραμματίζει τη δουλειά του. Επίσης κάτι άλλο το οποίο μας έχει φέρει μέχρι αυτό το σημείο είναι η υπερβολική επιθυμία του προπονητή να φαίνεται στο παιχνίδι. Ότι αυτός κάτι κάνει, ότι αυτός σχεδιάζει, ότι έχει βοηθούς κλπ. Είναι πολύ μεγάλη η επιθυμία του προπονητή να είναι μπροστά από τον παίχτη. Ο προπονητής είναι σημαντικός, δεν λέω ότι δεν πρέπει να είναι σημαντικός, αλλά δεν είναι απαραίτητο να φαίνεται τόσο πολύ. Θα σας πω και κάτι άλλο, δεν υπάρχει δημοσιογράφος η κάποιους από τους θεατές, ο οποίος όταν βλέπει κάποια εξαιρετική κίνηση παίχτη μέσα στο παιχνίδι λέει : κοίτα τι του έμαθε ο προπονητής. Η όταν μπαίνει καλάθι από κάποια κομπίνα κάποιος να πει : κοίτα τι έκανε ο προπονητής, σχεδίασε φανταστικό σύστημα και μπήκε εύκολο καλάθι κλπ. Πριν από πολλά χρόνια, την περίοδο του ενενήντα, παρακάλεσα τους συναδέλφους μου μέσω στατιστικής να μου πούνε πόσους πόντους σημειώνουνε από τα συστήματα και πόσους από ατομικές ενέργειες. Προσπαθήστε το και τώρα, ο παίχτης δεν τολμάει να σουτάρει μετά από πέντε έξι εφτά δευτερόλεπτα αν και είναι σε καλή θέση. Έπειτα αυτή η καλή θέση δεν ξαναδημιουργείται και αναγκάζεται να σουτάρει από κακή θέση. Το παιχνίδι μέσα από συστήματα δεν μπορεί να είναι γρήγορο, δεν μπορεί να έχει προσποιήσεις δεν μπορεί να έχει γρήγορη σκέψη. Και αυτό επιτρέπει στην άμυνα να προβλέπει τις επιθετικές κινήσεις να τις αντιμετωπίζει και να κλέβει μπάλες. Με την είσοδο του τρίποντου, όλο και λιγότερο ισχύει ο κανόνας να παίζεται το παιχνίδι κάτω από το καλάθι, διότι εκεί είναι το καλύτερο σημείο, τώρα όλο και περισσότερο γίνονται σουτ από μακρινή απόσταση πάρα κοντά στο καλάθι. Όμως τα καλύτερα ποσοστά είναι κάτω από το καλάθι. Έτσι όλο και περισσότερο κάποιοι σκέφτονται να καταργηθεί το τρίποντο γιατί έχει καταστρέψει το παιχνίδι. Έχει φτάσει στο σημείο να σουτάρουν από μακριά γύρω στις τριάντα οχτώ φορές και κάτω το καλάθι γύρω στις είκοσι και έχω δει τέτοιο παιχνίδι. Το πιο εύκολο είναι το σουτ. Υπάρχουν κάποιοι καλοί παίκτες, οι οποίοι μπορούσαν να σουτάρουν από οπουδήποτε και στους οποίους δεν χρειαζόταν ούτε σκριν ούτε τίποτα, γι αυτούς είναι εύκολο. Αλλά το να φτάσεις κοντά στο καλάθι, να κάνεις μια γρήγορη κίνηση, να αιφνιδιάσεις τον αντίπαλο, ε αυτό πια είναι ικανότητα. Στους εφήβους μας κάποια πράγματα και κυρίως τα αποτελέσματα είναι η απόδειξη ότι δεν είμαστε στο επίπεδο στο οποίο ήμασταν νωρίτερα. Και τα κριτήρια μου είναι αρκετά υψηλά. Έχω επίσης υψηλές απαιτήσεις και κοιτώντας μέσα από αυτές τις απαιτήσεις βλέπω οτι σίγουρα και ο δικός μας αθλητισμός έχει υψηλές απαιτήσεις. Πιστεύω ότι δεν τρελάθηκα που έχω υψηλές απαιτήσεις, αλλά γιατί το απαιτεί και η παγκόσμια καλαθοσφαίριση. Μέσα από κάποιες αναλύσεις έχει βγάλει κάποια σαφή συμπεράσματα, όχι μόνο δικά μου αλλά και αρκετών συναδέλφων ακόμα και των προπονητών των εθνικών ομάδων. Εδώ πρέπει να σας πω ότι είχαμε τους περισσότερους προπονητές που παρακολούθησαν το εφηβικό πρωτάθλημα στη Σαραγόσα. Δυστυχώς όμως όχι από τους προπονητές που δούλευαν στην χώρα μας αλλά τους δικούς μας προπονητές που δουλεύουν στο εξωτερικό. Σχεδόν όλοι ήταν παρόντες, προπονητές εθνικών ομάδων Τάνιεβιτς Ιβκοβιτς, και άλλοι, έτσι είχαμε την ευκαιρία με αρκετούς να συζητήσουμε. Και φτάσαμε σε κάποια συμπεράσματα τα οποία θα σας αναφέρω. Εμφανέστατο ήταν ότι από τεχνικής κατάρτισης ήμασταν αρκετά αδύναμοι όπως στην πάσα, η προσποίηση και το σουτ ήταν οφθαλμοφανές ότι ήμασταν πιο αδύναμοι από τις καλύτερες ομάδες και τους καλύτερους παίκτες. Επίσης οι εθνικές μας ομάδες ήταν αρκετά πιο αργές στην κίνηση και γενικότερα στο παιχνίδι. Η κίνηση ήταν αργή, προβλεπόμενη, και την κάνουν ακόμα πιο αργή οι παίκτες μας. Έδω αναφέρομαι περισσότερο στους εφήβους παρά στους νέους διότι ο κόουτς Κάρατζιτς τους τόνιζε συνέχεια : δώσε κόψε τρέξε και όμως κατά περίεργο τρόπο δεν μπορούσαν να κάνουν έναν αιφνιδιασμό διότι δεν είχαν συνηθίσει στο τρέξιμο. Ήταν αρκετά αναποτελεσματική, με πολύ κακό σουτ ιδιαίτερα το σουτ κάτω από το καλάθι, έχασαν αρκετά lay ups, και μολονότι είχαν πλεονέκτημα στο ύψος δεν ήξεραν να το εκμεταλλευτούν, αν και κάποιες φορές ήταν πιο δυνατοί από τον αντίπαλό τους, έπαιρναν καλές θέσεις αλλά δεν εκτελούσαν καλά στο ένας εναντίον ενός, δεν έπαιζαν καν ένας εναντίον ενός. Μα το πιο λυπηρό απ όλα ήταν ( να μην πω το πιο ντροπιαστικό ) ότι δεν είχαν χαρακτήρα αγωνιστικό, δεν πολέμαγανε όσο έπρεπε, όλες οι υπόλοιπες ομάδες ήταν πιο μαχητικές από μας. Γάλλοι, Ιταλοί, σαφώς και ήταν πιο μαχητικοί. Εάν υπήρχε κάποια βαθμολογία στη μαχητικότητα αυτές οι δύο ομάδες θα καταλάμβαναν τις πρώτες θέσεις αν και δεν μπορώ να πω για τους υπόλοιπους ( Τούρκοι, Ισπανοί ) ότι δεν ήταν μαχητικοί. Εμείς όμως θα ήμασταν σίγουρα κάτω από την δέκατη θέση. Τόσο μεγάλη ήταν η διαφορά στη μαχητικότητα στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα εφήβων. Οι παίδες ήταν πιο μαχητικοί αλλά τους μιλήσαμε τόσο πολύ γι αυτά τα θέματα, που σίγουρα κάτι τους έμεινε. Εντωμεταξύ στους δικούς μας παίκτες υπάρχει κάτι το οποίο τους επιτρέπει να επιτυγχάνουν μεγάλα αποτελέσματα και αυτό είναι η εμπειρία. Η αγωνιστική εμπειρία των παικτών μας φαινόταν ότι ήταν πολύ μεγαλύτερη απ ότι στις υπόλοιπες ομάδες. Επειδή αυτό δεν είναι κάτι το οποίο μπορεί οποιοσδήποτε να δει, σίγουρα δεν το παρατήρησαν αρκετοί. Αλλά οι καλύτεροι προπονητές αμέσως πρόσεξαν ότι οι παίκτες μας είναι πιο έμπειροι, ξέρουν καλύτερα το παιχνίδι, ότι έχουν παίξει μεγάλο αριθμό παιχνιδιών, και αυτό φαινόταν σε σχέση με τους Ουκρανούς, οι οποίοι έχουν παίχτες με μεγάλο ταλέντο, αλλά εμείς χάρη στην εμπειρία πετύχαμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Μη νομίζετε ότι οι παίδες μπορούσαν να έρθουν πρώτοι. Βέβαια από μια άτυχη στιγμή, μακάρι να είχα το χρόνο να σας εξηγήσω πως κοιμήθηκε ένας παίκτης μας και από κει που περνάγαμε ενα πόντο με την μπάλα δικιά μας στα δύο δευτερόλεπτα που έμεναν για να τελειώσει το ματς, κατορθώσαμε και χάσαμε. Αν ήμασταν πρώτοι πιθανόν να μην συζητούσαμε έτσι. Αλλά αυτές οι αδυναμίες ήρθαν στο φως με τις ήττες κι έτσι τώρα μπορούμε να πούμε ότι γνωρίζουμε τις αδυναμίες μας και λέμε σαφέστατα ότι παίζουμε το πιο αργό μπάσκετ. Αργή σκέψη, αργές κινήσεις χωρίς αιφνιδιασμούς και λοιπά. Αν και μπορούσαμε να είμαστε πρώτοι συμπεριφερόμαστε στο παιχνίδι σαν δεύτεροι. Αυτό δεν μπορεί να μας είναι εμπόδιο να μη λέμε την αλήθεια ότι οι center μας δεν ξέρουν να παίζουν ένας εναντίον ενός. Πρέπει να πω ότι δεν είχαμε εξαιρετικές μονάδες και το μπάσκετ το κερδίζουν δύο παίκτες, ένας παίκτης. Κοιτάξτε όλες τις ομάδες που έχουν βγει πρωταθλητές θα δείτε έναν παίκτη δύο παίχτες ή τρείς παίχτες. Πέντε καλοί παίχτες δεν κερδίζουν ούτε ένα πρωτάθλημα, ίσως γίνει αυτό κατά τύχη. Ανατρέξτε στο παρελθόν και κοιτάξτε όλους τους πρωταθλητές. Στο ΝΒΑ, οι μονάδες αποφασίζουν. Εμείς δεν είχαμε αυτές τις μονάδες. Οι Έλληνες είχαν δύο φανταστικούς παίχτες, και τους εκμεταλλεύτηκαν στο μαξίμουμ. Το μοναδικό παιχνίδι το οποίο το χάσαμε διότι οι άλλοι ήταν καλύτεροι από τους Έλληνες. Διότι πολύ απλά οι παίκτες μας δεν ήξεραν πως να αντιδράσουν απέναντι σε αυτούς τους δύο παίκτες οι οποίοι έκαναν ότι ήθελαν. Το Ισραήλ επίσης είχε δύο τέτοιους παίκτες και ένας τρίτος αποκαλύφθηκε προς το τέλος του πρωταθλήματος. Οι περισσότερες ομάδες οι οποίες παίζουν είχαν τέτοιες εξαιρετικές μονάδες : όπως η Σλοβενία. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό πολύ σημαντικό είναι το πως φαίνεται η θέληση και το πάθος του παίχτη από το ζέσταμα. Θα έλεγα ότι οι παίκτες μας δε δείχνουν αυτή τη μοναδική θέληση, ίσως ήταν κουρασμένοι από το μεγάλο αριθμό των παιχνιδιών, δεν είχαν αυτό το τρέμουλο, και όποιος έχει παίξει μπάσκετ ξέρει για ποιο πράγμα μιλάω, ζεις για το παιχνίδι. Εμείς πρέπει κάθε φορά να τους υποχρεώναμε να σκέφτονται για το παιχνίδι και να τους τονίζουμε τη σημασία του. Αυτοί δεν συζητούσανε για τις πιθανότητες του παιχνιδιού και το αποτέλεσμα του, εμείς κοιμόμασταν περιμένοντας το παιχνίδι. Γνωρίζω παίκτες υψηλού επιπέδου οι οποίοι δεν μπορούσαν να κοιμηθούν έχοντας στη σκέψη τους το παιχνίδι, τόσο πολύ το περίμεναν. Αυτή την κατάσταση μπορούν να την αλλάξουν μόνο οι προπονητές. Εσείς πρέπει να αλλάξετε την όψη στην ανάπτυξη και στις απαιτήσεις του μοντέρνου μπάσκετ. Λες και δεν παρακολουθούμε Ν.Β.Α, λες και δεν βλέπουν με πόση αξία έχει εκει η ατομική τεχνική του παίχτη, λες και δεν βλέπουμε πόσο έχει προοδεύσει η τεχνική. Νωρίτερα οι προπονητές μας οι οποίοι ποτέ δεν παρακολούθησαν το Ν.Β.Α., δεν είχαν βιβλία κι όμως ήξεραν ή ένιωθαν τι απαιτεί το σύγχρονο μπάσκετ, ήταν σε αυτόν τον τομέα οι πρώτοι στον κόσμο. Σήμερα που έχουμε όλη αυτή τη γνώση, ξαφνικά δεν καταλαβαίνουμε τι απαιτεί το σύγχρονο μπάσκετ. Το μόνο που μένει πια είναι να προσπαθήσω να σας πείσω ότι πρέπει να αλλάξετε τη σχέση σας απέναντι στην προπόνηση, απέναντι στους αγώνες κλπ. Υπάρχει κάτι ακόμα για το οποίο θα ήθελα να σας μιλήσω κι αυτό είναι για τους προπονητές. Οι σημερινοί προπονητές πρέπει λίγο περισσότερο να δώσουν προσοχή στην έκφρασή τους και στην εκδήλωσή τους. Ακούγοντας κάποιους προπονητές οι οποίοι δουλεύουν με τους νέους παίχτες όχι μόνο στην χώρα μας, μου έδωσαν την εντύπωση ότι ο τρόπος που μιλάνε είναι παλιός, μιλάνε με τον ίδιο τρόπο όπως μιλάγαμε εμείς. Χρησιμοποιούν το ίδιο λεξιλόγιο στην προπόνηση στις συζητήσεις με ότι εμείς. Κι όμως δεν πρέπει να είναι έτσι και το γιατί θα το εξηγήσω αμέσως. Τα παιδιά με τα οποία δουλεύουμε εμείς ήταν εντελώς διαφορετικά. Δεν πήγαιναν ούτε καν στο σινεμά, δεν έβλεπαν τηλεόραση, πόσο μάλλον ίντερνετ. Τα σημερινά παιδιά είναι σύγχρονα παιδιά και αυτό πρέπει να το καταλάβετε και να το σεβαστείτε. Είναι παιδιά του κόσμου. Ένα παιδί έντεκα χρονών ξέρει τα πάντα. Και με αυτόν δεν μπορείτε να συζητάτε όπως ζητούσα εγώ με παιδιά της ίδιας ηλικίας πριν από πολλά πολλά χρόνια. Πρέπει να βρείτε ένα τρόπο να συζητήσετε μαζί του, έτσι θα είστε πιο πειστικός και πιο κατανοητός και μπορεί κάτι καλό να βγει απ αυτό. Έτσι όπως κάνετε τώρα δεν σας ακούνε και δεν πρόκειται να σας ακούνε. Απλά κάνουν αυτό που τους λέτε αλλά δεν κεντρίζετε το ενδιαφέρον τους. Νομίζω ότι ο τρόπος που εκδηλώνεστε πρέπει να προσαρμοστεί στα σημερινά δεδομένα. Επίσης βλέπω υπερβολική κριτική. Μόνο κριτική και φυσικά παρόν είναι και το απαραίτητο άσχημο λεξιλόγιο, κάτι το οποίο δεν συμβαδίζει με τίποτα με τα σημερινά παιδιά. Δεν βλέπω γιατί ο προπονητής πρέπει να το κάνει. Παρατήρησα ότι και οι προπονητές των εθνικών ομάδων μας αλλά και των καλύτερων συλλόγων πολύ περισσότερο κάνουν κριτική από το να συζητούν. Γιατί τόσο πολύ πρέπει να κάνουν κριτική αφού στο τέλος δεν έχει κανένα αποτέλεσμα, οι παίχτες αντιδρούν στην κριτική και πέφτει το ενδιαφέρον τους, το κίνητρό τους, διότι ο παίχτης ο οποίος δέχεται συνεχή κριτική σηκώνει τα χέρια ψηλά, και δεν έχει πλέον αυτό το ενδιαφέρον, το τόσο απαραίτητο για την εξέλιξή του, για το παιχνίδι του κλπ. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο σε μας, αλλά και σε άλλες χώρες ασκείται υπερβολική κριτική στους παίχτες. Λίγο λιγότερη κριτική, υπάρχει κι άλλος τρόπος να αναπτυχθεί η σχέση με τους παίχτες. Η προσωπική επαφή με τον καθένα ξεχωριστά είναι απαραίτητη. Ο προπονητής πρέπει να έχει προσωπική επαφή με τους παίκτες, γιατί ο καθένας από αυτούς είναι διαφορετικός. Όλοι έχουν διαφορετικά προβλήματα αλλά μπορεί και κάποιοι να μην έχουν. Ο προπονητής πρέπει να είναι ένας μεγάλος ψυχολόγος. Να τελειοποιείται σε αυτό, να παρατηρεί πολύ προσεχτικά διότι αν δεν παρατηρεί τότε δεν τελειοποιείται. Εγώ είχα τη συνήθεια να πηγαίνω στην προπόνηση πριν απ' όλους τους παίκτες και τους παρατηρούσα και όταν έβλεπα παίχτη ο οποίος είχε μειωμένο ενδιαφέρον προσπαθούσα να τον ξυπνήσω από την προθέρμανση. Επομένως τι πρέπει να αλλαχτεί; Ένα από τα σημαντικότερα πράγματα είναι η διδακτική κάτι το οποίο είναι το πιο εύκολο να αλλάξει και πρώτα απ όλα η βασική στάση. Οι νέοι παίκτες δεν έχουν τη βασική στάση την οποία απαιτεί το σύγχρονο μπάσκετ, δεν είναι σταθερή, δεν έχουν ανοιχτά και λυγισμένα πόδια. Δεν μπορούν να τρέξουν σαν αθλητές, ο μπασκετμπολίστας πρέπει να τρέχει με μεγάλο διασκελισμό. Ας πάρουμε τον Μάικλ Τζόρνταν για παράδειγμα, όλοι κοιτάνε πόσο ψηλά πηδούσε αλλά κοιτάξτε και την βασική του στάση. Έτσι κι ο Αλεξάνδροβ, εάν ανοξει τα πόδια του για δεκαπέντε πόντους θα ήταν πολύ καλύτερος μπασκετμπολίστας. Αλλά στους ψηλούς παίκτες συχνά παρατηρείται ο τραυματισμός στο γόνατο από αυτή τη στάση, γιατί τα πόδια δεν είναι σταθερά και όταν δυναμώνει το πάνω μέρος του κορμού, κάθε τους κίνηση επιβαρύνει τα γόνατα όπως σε όλους τους ψηλούς παίκτες. Όλα λοιπόν εξαρτώνται από την βασική στάση. Η υποδοχή της μπάλας επίσης. Υπάρχουν πολλά λάθη σε αυτό ειδικότερα κοντά στο καλάθι όταν ο παίχτης υποδέχεται την μπάλα. Ίσως κάποιος νομίζει ότι δεν ξέρουν να βάλουν καλάθι αλλά στην πραγματικότητα δεν υποδέχονται καλά την μπάλα. Οι άμυνες σήμερα είναι αρκετά δυναμικές. Αν ο παίκτης δεν ξέρει καλά να υποδεχτεί την μπάλα, είναι προφανές ότι θα χάσει αρκετές φορές την μπάλα. Κάθε υποδοχή της μπάλας, άποψη μου είναι ότι πρέπει να είναι ενεργητική, θεωρώ ότι πλέον δεν υπάρχει η παθητική υποδοχή της μπάλας και αμέσως θα σας εξηγήσω την διαφορά. Όταν ένας παίχτης, ιδιαίτερα ο σέντερ, υποδεχτεί την μπάλα και μετά αρχίζει να ψάχνει τι πρέπει να κάνει, αυτό είναι παθητική υποδοχή της μπάλας και επιτρέπει στην άμυνα να τον πλησιάσει ακόμα και με έναν παίκτη παραπάνω να τον παγιδεύσει, και από τέτοια κατάσταση σίγουρα δεν θα βγει νικητής. Εάν ο παίκτης στην υποδοχή της μπάλας γνωρίζει αμέσως πως να κινηθεί με την μπάλα, αυτός αμέσως έχει μεγαλύτερο πλεονέκτημα και φυσικά αυτό ισχύει και για τους περιφερειακούς παίκτες. Το πίβοτ με το οποίο επιτυγχάνεται καλύτερη θέση, καλύτερο σουτ, καλύτερη προστασία της μπάλας, είναι ένα δυνατό όπλο του παίχτη στο παιχνίδι ένας εναντίον ενός, πρέπει να δουλευτεί, να δώσουμε προσοχή όσο και στο σουτ. Προσποίηση: δεν γίνεται να υπάρχει παίχτης χωρίς προσποίηση, υπάρχουν πάρα πολλές προσποιήσεις και σε κάθε τομέα. Ο κάθε παίκτης πρέπει να σκέφτεται, πρέπει να μάθει. Υπάρχουν παίκτες οι οποίοι ακόμα και μετά από προσποίηση δεν περάσανε ποτέ κανέναν και στο μπάσκετ δεν γίνεται χωρίς αυτήν. Η πάσα: το ρεπερτόριο του κάθε παίκτη δεν μπορεί να έχει μόνο δύο τρόπους πασάς. Πρέπει στον παίκτη να υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις η πέντε τρόποι πασάς. Και ο κάθε απ αυτούς πρέπει να τελειοποιηθεί, εμείς εφεύραμε την πάσα σε κίνηση, σχεδόν κανένας δεν πάσαρε από κίνηση, οι παίκτες είχαν πρόβλημα στον αιφνιδιασμό να δώσουν την μπάλα. Όχι τόσο η στάση όσο σε κίνηση. Αν μη τι άλλο εμείς ήμασταν γνωστή για τις καλές μας πάσες. Με ρωτάνε οι ξένοι προπονητές γιατί έχετε παραιτηθεί από την εκμάθηση της πάσας. Η ταχύτητα της πάστας είναι επίσης σημαντική. Οι πάσες σήμερα είναι γρήγορες. Η ντρίμπλα παράχρησιμοποιείται και υπάρχουν δύο παραδείγματα παικτών της Εθνικής μας ομάδας των ανδρών όπου μάλιστα ο ένας από αυτούς κάνει ντρίπλα για δεκαοκτώ δευτερόλεπτα. Ναι είναι αποτελεσματικός, αλλά όχι καλός για την ομάδα. Το παιχνίδι έτσι γίνεται αρκετά φτωχό. Το ξεκίνημα στην ντρίπλα, με την οποία μπορείς να αποκτήσεις πλεονέκτημα, εξαρτάται από την στάση, από το pivot, από την προστασία της μπάλας, από την εκρηκτικότητα. Το ξεκίνημα της ντρίμπλας πρέπει να είναι σημαντικό όπλο, όταν και παλαιότερα και oi παλιοί μας παίχτες πέρναγαν τον παίχτη τους με μια τρίπλα αλλά τώρα χτυπάν την μπάλα τρείς τέσσερις φορές για να επιτεθούν στο καλάθι. Ακριβώς το ίδιο πρόβλημα έχουν και στο Ν.Β.Α. και αν παρακολουθήσετε κάποιο παιχνίδι κοιτάξτε ότι εκεί πια δεν έχουν το κλασικό πέρασμα του παίχτη με μια τρίπλα και φυσικά το γνωρίζουν το πρόβλημα. Εκεί οι προπονητές δεν δίνουν στην ντρίπλα τόσο μεγάλη σημασία και μάλιστα κάποιος μου είπε ότι απαγορεύεται να δουλεύουν οι προπονητές τους ατομικά με τους παίκτες σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Όπως και να χει, στο Ν.Β.Α. υπάρχουν πάντα παίκτες οι οποίοι χρησιμοποιούν το πιο σημαντικό όπλο στο παιχνίδι, ένας εναντίον ενός. Όταν υπάρχει εκρηκτική ντρίπλα , καλή προστασία της μπάλας, χαμηλή ντρίπλα, πιάσιμο της μπάλας και δυνατό βήμα τότε πολύ δύσκολα μπορεί κάποιος να αμυνθεί. Δυστυχώς εμείς κάποτε το είχαμε αυτό σαν το δυνατό μας όπλο και τώρα είμαστε οι πιο αδύναμοι. Τό σουτ πολύ με ανήσυχει και το παιχνίδι με πλάτη ένας εναντίον ενός. Σαν να μην το γνωρίζουν οι προπονητές, σίγουρα οι παίχτες δεν το ξέρουν διότι προπονητές δεν τους το μάθανε. Μα κοιτάξτε ενα παιχνιδι δύο εναντίον δύο σε μονό όπως όταν ήμασταν μικροί. Αν παρακολουθήσουμε λίγο περισσότερο ένα παιχνίδι μονό δυο εναντίον δύο θα δούμε τους μικρούς παίχτες πόσο καλά παίζουν κοντά στο καλάθι, κάνουν πίβοτ, και εκτελούν με διαφορετικούς τρόπους σουτ. Ραβέρσα η μισή ραβέρσα, είναι ένα πολύ καλό σουτ γιατί σου δίνει τη δυνατότητα να προσαρμοστείς στον τρόπο που σφυρίζουν οι διαιτητές. Το καλύτερο παράδειγμα είναι ο Σακίλ ο Νιλ. Ξεκίνησε παίζοντας στο Ν.Β.Α. έχοντας μόνο μια κίνηση κι ένα σουτ. Σήμερα έχει βελτιωθεί αρκετά και έχει προσθέσει στο ρεπερτόριο του αρκετά είδη σουτ έτσι που κάθε φορά που τον βλέπω διακρίνω κάποια καινούργια κίνησή. Αν μπορεί αυτός τότε μπορούν και άλλοι παίχτες. Ένα ακόμα είδος σουτ το οποίο έχουμε σταματήσει να χρησιμοποιούμε είναι το σουτ από κίνηση. Μου είναι αρκετά λυπηρό να βλέπω οι παίκτες μας στον αιφνιδιασμό να τρώνε χαστούκια. Στον αιφνιδιασμό μπορούν να κάνουν ότι θέλουν, είναι τόσο εύκολο να στήνονται τα σκριν που είναι πραγματικά αστείο να μην πηγαίνουν στο lay up αν και είναι σε καλή θέση για αυτό, δεν έχουν ρεπερτόριο στην κίνηση, ούτε φαντασία ή την δύναμη στο άλμα να πάρουν το φάουλ από τον αντιπάλο. Και αντί ο επιθετικός να κοροϊδέψει τον αμυντικό συμβαίνει ο αμυντικός απλά να στέκεται να τον περιμένει και στο τέλος να κερδίζει επιθετικό. Ατομικό ξεμαρκάρισμα επίσης δεν διδάσκεται. Οι παίκτες περιμένουν το σκριν σαν τεμπέληδες. Περιμένουν το σκριν για να βγουν για το σουτ. Δεν θέλουν προσωπικά να αγωνιστούν, να δουλέψουν, να ιδρώσουν τη φανέλα για να πάρουν την μπάλα. Σας ξαναδίνω το παράδειγμα του Τζόρνταν. Παρακολουθήστε πόσο δύσκολα σε όλα τα παιχνίδια αλλά και με πόση προσπάθεια δημιουργούσε τη φάση για να σουτάρει. Πόση προσπάθεια έκανε : μπροστά πίσω τρέξιμο ξεμαρκάρισμα αριστερά δεξιά. Σήμερα δεν βλέπω κάτι τέτοιο. Δεν πρέπει μόνο να περιμένουμε το σκριν. Πρέπει να δείξουμε ιδιαίτερη προσοχή σε αυτό. Είναι πολύ εύκολο με ασκήσεις να το βελτιώσουμε, επιλογή των ασκήσεων και η επιμονή του προπονητή σε αυτό. Νομίζω ότι υπερβολικά αντιγράφονται ασκήσεις. Τις ασκήσεις πρέπει να τις επιλέγουμε σύμφωνα με αυτό που θέλουμε να πετύχουμε στούς παίχτες, και το τι μπορούν αυτοί να κάνουν και τι τους χρειάζεται. Η άσκηση δεν γίνεται μόνο για να γίνεται, πρέπει να εξυπηρετεί κάποιες ανάγκες, για να βελτιωθούν συγκεκριμένες αρετες ή αδυναμίες του παίχτη. Χιλιάδες καλοί προπονητές πάντα επιμένουν στο ότι δεν πρέπει να έχουμε μεγάλο αριθμό ασκήσεων, αλλά συγκεκριμένο αριθμό ασκήσεων που μας είναι απαραίτητες. Κι αυτές χρησιμοποιούν μέχρι ο παίχτης να έρθει στην τελειότητα. Πολλές ασκήσεις και πολλές αλλαγές αυτών των ασκήσεων δεν φέρνουν καλά αποτελέσματα. Αν ο παίχτης μου δεν έχει μεγάλο ρεπερτόριο πολύ απλά με δύο παίχτες και με μια μπάλα θα δουλέψω χίλιες φορές. Έτσι απλά. Πρέπει να δουλεύεις, να επαναλαμβάνεις, όσο βαρετό και αν είναι. Συγγνώμη αλλά αν θέλεις να τελειοποιήσεις την υποδοχή της μπάλας τότε αυτή είναι η πιο αποτελεσματική άσκηση. Γιατί να κάθομαι να σκεφτώ άλλες ασκήσεις; Πόσο μάλλον να μη μιλήσω για ασκήσεις αιφνιδιασμού κλπ. Η επιλογή της θέσης που θα παίξει ο νέος παίκτης, πρέπει να αναλυθεί. Να γίνει μια ανάλυση όλων των αρετών του και της ποιότητας του και βάσει αυτής της ποιότητος να τον βάλουμε στη θέση που του ταιριάζει, και να του φτιάξουμε ένα τρόπο παιχνιδιού. Εκεί απαγορεύεται να κάνουμε το λάθος. Δεν είναι όλοι οι παίκτες το ίδιο. Κάποιος παίχτης έχει κάτι παραπάνω και κάποια λιγότερη ποιότητα και αρετές, κι εμείς πρέπει πολύ καλά να το αναλύσουμε και να του επιλέξουμε το ρόλο που θα έχει στην ομάδα, τη θέση που θα παίζει και τον τρόπο που θα παίζει. Εάν ο προπονητής ασχοληθεί με αυτό τότε μπορεί να γίνει κάποιος κορυφαίος παίκτης, στην αντίθετη περίπτωση εάν ο προπονητής τοποθετήσει τον παίχτη στην ομάδα σύμφωνα με την τακτική του, και σε θέση η οποία δεν του ταιριάζει και πιστέψτε με έχω δει πολλές φορές σε παίχτες νέους να έχουν ρόλους στην ομάδα οι οποίοι δεν τους ταιριάζουν, τότε ο παίχτης θα καταστραφεί. Διόρθωση στις ασκήσεις, δεν μπορεί ο προπονητής να επιτρέπει στον παίκτη να κάνει λάθη σε ασκήσεις ανάπτυξης βασικής τεχνικής. Πρέπει να κρατάει κάποιον έλεγχο, πρέπει να λειτουργεί σαν θηριοδαμαστής, σαν να έχει δώδεκα λιοντάρια κι αν ένα λίγο χάσει από τα μάτια του, αυτό είναι βήμα προς τα πίσω. Δεν θα σας φάει αλλά θα σας φάνε τα αποτελέσματα. Πρέπει να τα κρατάτε σε έλεγχο. Οτιδήποτε κάνουν σε οποιοδήποτε σημείο του αγωνιστικού χώρου πρέπει να είναι από σας ορατό και πρέπει να υπάρχει αντίδραση. Πες του που κάνει λάθος, οπωσδήποτε πρέπει να υπάρχει διόρθωση. Το ίδιο παρατήρησα και στις προπονήσεις της Εθνικής. Ένας παίχτης συνέχεια έκανε βήματα και προπονητής δεν διόρθωνε. Συγνώμη αλλά τι σημασία έχει αν αυτός είναι διεθνής; Έτυχε αυτός ο παίκτης να κάνει βήματα. Αυτός ο ίδιος παίκτης τον οποίο ο προπονητής δεν διόρθωσε στην προπόνηση έκανε βήματα και στο παιχνίδι. Κατά τον ίδιο τρόπο. Το ίδιο πρόβλημα συμβαίνει και στο Ν.Β.Α. Μη νομίζετε ότι δεν είναι πρόβλημα. Κοιτάξτε το Σικάγο όπου έχει νεαρούς παίχτες. Έχουν νέα ταλαντούχα ομάδα, νέο προπονητή ο οποίος ήταν καλός παίκτης, και θα μπορούσε λίγο περισσότερο να διορθώνει τους παίχτες. Αυτά είναι όλα τα οποία ήθελα να σας πω. Φυσικά δεν έπιασα όλα τα θέματα. Δεν έχω την ευκαιρία να σας αναλύσω καλά ούτε τόσο καλή όραση έχω πια όπως παλαιότερα όταν ήμουν παρών σε όλα τα παιχνίδια και σχεδόν σε όλες τις προπονήσεις. Παρ όλα αυτά ακόμα παρακολουθώ και παιχνίδια και προπονήσεις νέων παιχτών και μπορώ να σας πω αρκετά πράγματα. Όσο δούλευα στην Σαραγόσα, η γυναικεία ομάδα είχε προπόνηση πριν από μας. Ο προπονητής τους συνέχεια καθόταν στην καρέκλα. Στις διακοπές μεταξύ των ασκήσεων, στο παιχνίδι πέντε εναντίον πέντε, στα σουτ ελεύθερων βολών, αυτός καθόταν. Μια μέρα έλειπαν οι καρέκλες. Τότε ένας συνάδελφός μου αστειεύτηκε και τον ρώτησε πως θα κάνει προπόνηση τώρα που λείπει η καρέκλα. Δεν μπορεί προπονητής να κάθεται. Πρέπει συνέχεια να στέκεται, να προσπαθεί να πείσει τους παίκτες διότι αν μιλάει από μακριά ο παίχτης δεν θα τον πάρει στα σοβαρά.
Ευχαριστώ πάρα πολύ.
Zeravica Ranko